2. Działalność profilaktyczna w gimnazjum polega na realizowaniu działań
z zakresu profilaktyki:
Działania obejmują w szczególności:
3. Program profilaktyki w odniesieniu do rodziców uczniów uwzględnia cele:
W odniesieniu do nauczycieli:
4. Diagnoza sytuacji wychowawczej w szkole podstawą skonstruowania szkolnego Programu Profilaktyki.
W wyniku jej przeprowadzenia można otrzymać pełny, obiektywny obraz kondycji szkoły w zakresie wychowania i profilaktyki oraz występujących w tych obszarach potrzeb. Informacje potrzebne do diagnozy otrzymuje się od wszystkich podmiotów społeczności szkolnej:
W wyniku dokonanej diagnozy Program Profilaktyki obejmuje następujące obszary zachowań problemowych:
5. Czynniki ryzyka i czynniki chroniące
Czynniki ryzyka to cechy, sytuacje lub warunki sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych, natomiast do czynników chroniących zaliczamy cechy, sytuacje lub warunki zwiększające odporność jednostki na działanie czynników ryzyka. Za najważniejsze czynniki chroniące i czynniki ryzyka uważa się te związane z sytuacją rodzinną, szkolną, czynniki osobowościowe, czynniki związane z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej oraz zaangażowanie religijne. Celem interwencji profilaktycznych jest eliminacja lub redukcja czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących.
Zachowania ryzykowne to zachowania niosące ryzyko negatywnych konsekwencji, zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej otoczenia społecznego. Do zachowań ryzykownych zaliczamy: palenie tytoniu, używanie środków psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków, leków), wczesną aktywność seksualną, zachowania agresywne
i przestępcze.
Rodzice w profilaktyce zachowań ryzykownych, w tym profilaktyce używania substancji odurzających, odgrywają kluczową rolę. Pozytywna więź emocjonalna pomiędzy rodzicami i dziećmi, postawy rodziców wobec używania alkoholu i narkotyków, a także umiejętności i praktyki wychowawcze rodziców (m.in. monitorowanie zachowań dziecka) stanowią czynniki chroniące przed używaniem substancji.
Realizatorzy profesjonalnych programów profilaktyki uniwersalnej to przede wszystkim nauczyciele wspierani przez psychologów.
Program „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców" to program profilaktyczny adresowany do osób mających kluczowy wpływ na proces wychowania dzieci i młodzieży- rodziców, opiekunów oraz nauczycieli. Celem programu jest pogłębienie umiejętności wychowawczych oraz kształtowanie postaw wychowawczych sprzyjających budowaniu podmiotowej relacji oraz więzi pomiędzy rodzicami (opiekunami) i dziećmi.
6. Oczekiwane efekty działań profilaktycznych:
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI
OBSZAR PROBLEMOWY: AGRESJA
Cele szczegółowe:
- Dostarczenie wiedzy na temat praw człowieka, dziecka i ucznia oraz procedur postępowania w przypadku łamania zasad.
- Dostarczenie wiedzy na temat przyczyn zachowań agresywnych.
- Wykształcenie umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz radzenia sobie z sytuacją przemocy i agresji.
- Integracja uczniów w szkole i wzmocnienie więzi.
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Diagnoza problemu przemocy |
a)Wsparcie ze strony pedagoga szkolnego w sytuacji przejawów przemocy, agresji z wychowawcą, b) podejmowanie działań |
Szczegółowe rozpoznanie problemu. |
Pedagog, wychowawcy, |
2. Zajęcia obejmujące profilaktykę przemocy i agresji |
a) zajęcia warsztatowe - praca w grupach (zabawy integracyjne, odgrywanie scenek, burza mózgów, praca w małych grupach, ćw. relaksacyjne, mini - wykłady), b) wypełnianie kwestionariuszy i ankiet, c) trening asertywności, d) warsztaty tematyczne, szkolenia na Radach Pedagogicznych, e)przeprowadzanie ankiet i wywiadów wśród rodziców, f) spotkania w czasie zebrań g) zajęcia edukacyjno-warsztatowe z zakresu tematyki programu „Szkoła dla Rodziców”, |
a)uczeń zna definicję agresji, zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych, rozpoznaje objawy, zauważa, spostrzega agresję, zna uczucia „ofiary” i agresora, zna techniki relaksacji, b)wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. d) współpraca rodziców ze szkołą e) organizowanie warsztatów dla rodziców w ramach programu OPS – u „Akademia Rodzicielska”. |
pedagog, wychowawcy, |
3. Diagnoza samopoczucia ucznia w szkole oraz stopnia rozprzestrzeniania się zachowań agresywnych. |
Ankieta |
Pozytywne zachowania uczniów. |
pedagog, wychowawcy, |
4. Szkolne Dni Profilaktyki. |
a) zajęcia pozwalające rozwijać zainteresowania i talenty uczniów, b) prelekcje we współpracy c) prace plastyczne na temat profilaktyki. |
Integracja uczniów |
pedagog, wychowawcy. |
OBSZAR PROBLEMOWY – WAGARY
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
|||
1. Koordynowanie pracą Zespołu Interwencji Kryzysowej działającego przy gimnazjum. |
a) spotkanie przedstawicieli Policji, OPS, Poradni Uzależnień, Sądu Rejonowego, PCPR, PPP w celu zdiagnozowania problemu b) patrole służb na terenie przylegającym do szkoły lub miejscach wskazanych przez pedagoga, nauczycieli, c) próba nawiązania kontaktu |
- informacja na temat uczniów wagarujących, |
Pedagog, wychowawcy, |
|||
2. Pedagogizacja rodziców. |
a) spotkania w czasie zebrań |
uświadomienie zagrożeń, współpraca rodziców ze szkołą |
pedagog, wychowawcy, |
|||
3. Praca z młodzieżą. |
a) zajęcia z uczniami w czasie godzin wychowawczych, (drama, burza mózgów), |
a) uświadomienie konsekwencji nierealizacji obowiązku szkolnego, zagrożeń występujących podczas wagarów, b) wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów |
pedagog, wychowawcy, |
|||
4. Rozwijanie zainteresowań. |
a) kółka zainteresowań, b) udział w konkursach przedmiotowych, tematycznych, artystycznych, zawodach sportowych, |
skierowanie aktywności ucznia na „pozytywny tor”, |
nauczyciele, |
|||
5. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły. |
a) udział uczniów b) prowadzenie strony internetowej gimnazjum oraz gazetki internetowej „Kołowrotek”, c)aktualizowanie gazetek na korytarzu szkolnym,
|
a) wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne, b) rozwijanie więzi ze szkołą. |
opiekunowie MRG |
|||
OBSZAR PROBLEMOWY – WULGARYZMY I NISKA KULTURA OSOBISTA
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny do świadomego odbioru kultury). |
a) cykl zajęć wychowawczych na temat: czym charakteryzuje się człowiek kulturalny. Metoda: burza mózgów; opracowanie wzorca, modelu. |
Uczeń nazywa |
Nauczyciel wychowawca, |
2. Sposób ubierania się jako komunikat: „kim jestem”. (wpływ subkultur i grup nieformalnych na modę młodzieżową). |
zajęcia na temat: mój wygląd świadczy o mnie. Stroje na różne okazje, czyli między „imieninami cioci” a manifestowaniem siebie. Metoda: dyskusja tematyczna. |
Uczeń zdaje sobie sprawę z faktu, że strój pełni rolę komunikatu |
nauczyciel wychowawca, |
3. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji, agresji i stresu. |
godzina wychowawcza na temat: nie ma złych emocji. uświadomienie właściwych sposobów rozładowania emocji (np. przez rysunek – arteterapia, spacer, rozmowę). Metoda: dyskusja tematyczna |
Uczeń wie, że nie ma emocji złych |
nauczyciel wychowawca, |
4. Wpływ rodziny, grupy rówieśniczej |
godzina wychowawcza na temat: jak ludzie wyrażają emocje. Metoda: dyskusja tematyczna. |
Uczeń spostrzega różnicę w sposobie wyrażania emocji |
nauczyciel wychowawca, |
5. Jak egzystować |
podsumowanie dotychczasowej pracy wychowawczej (przypomnienie poprzednich zagadnień, ewaluacja). Rola eufemizmów w wyrażaniu uczuć negatywnych. Próba wyszukania własnych sposobów na zastąpienie wulgaryzmów innymi sformułowaniami Metoda: minidyskusja. |
Uczeń wie, co to są eufemizmy, umie je zastosować w różnych sytuacjach. |
nauczyciel wychowawca we współpracy |
OBSZAR PROBLEMOWY – UZALEŻNIENIA OD ŚRODKÓW ODURZAJACYCH, SUBSTANCJI PSYCHOTROPOWYCH, ŚRODKÓW ZASTĘPCZYCH, NOWYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH, ALKOHOLU, NIKOTYNY
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Dostarczenie informacji |
a) dyskusje na godzinie wychowawczej , filmy, plansze, ulotki, b) spotkania z niepijącymi alkoholikami, byłymi narkomanami, c) zorganizowanie konkursu na plakat antyalkoholowy, antynikotynowy d) kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie asertywnych wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego |
Uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych |
wychowawcy klas, pedagog szkolny, rodzice. |
2. Uczenie konstruktywnego odmawiania. |
a) dyskusja na godzinie wychowawczej, b) zebrania z rodzicami, c) spotkanie z pedagogiem, psychologiem z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. |
a) kształtowanie postawy asertywności nabywania umiejętności odpierania presji |
wychowawcy klas, pedagog szkolny, |
3. Pomoc młodzieży |
a) zgromadzenie informacji b) stały kontakt z instytucjami c) pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności d) umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu poprzez naprawę i ochronę więzi emocjonalnych, e) zachęcanie rodziców do współpracy, f) praca indywidualna g)ukazanie potrzeby kontaktu |
a)nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i rodzicem, b) efektywne radzenie sobie ucznia c) prawidłowe pełnienie funkcji wychowawczych w rodzinie d) uczeń rozpoznaje wyraża i akceptuje uczucia, a także radzi sobie z sytuacjami trudnymi, e)uczeń i jego rodzina modyfikują niepożądane zachowania bez stosowania przemocy. |
wychowawcy klas, pedagog szkolny, rodzice. |
OBSZAR PROBLEMOWY: CYBERPRZEMOC
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE |
FORMY REALIZACJI |
OCZEKIWANE EFEKTY |
REALIZATOR |
1. Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających oraz konsekwencji płynących z jego niewłaściwego wykorzystania. |
a) dostarczenie wiedzy b) organizowanie zajęć nt. odpowiedzialności prawnej ze wskazaniem na zjawisko cyberprzemocy,
|
a) uczeń umie korzystać b) zna konsekwencje z niewłaściwego wykorzystywania Internetu, |
Nauczyciele informatyki, pedagog szkolny, wychowawcy klas, rodzice, |
2. Spotkania dla rodziców poruszające problem cyberprzemocy (udział specjalistów). |
a) warsztaty dla rodziców b)przygotowanie materiałów informacyjnych, wskazanie instytucji i placówek pomocowych,
|
a)rodzice mają świadomość, w jaki sposób małoletni mogą korzystać z nowych technologii i jakie z tego płyną zagrożenia, b) wiedzą, do kogo mogą zwrócić się |
dyrektor szkoły, wychowawcy klas, rodzice, pedagog szkolny, |
3. Wsparcie dla ofiary przemocy. |
a) nawiązanie ścisłej współpracy z rodzicami ucznia, b)współpraca z Policją i ew. sądem, c)zajęcia z psychologiem, współpraca z PPP (monitorowanie sytuacji ucznia),
|
a) uczeń i rodzice potrafią poradzić sobie w trudnej sytuacji, są objęci fachową pomocą, |
wychowawcy klas, pedagog szkolny, rodzice, |
4. Działania wobec sprawcy przemocy. |
a)rozmowy z uczniem, b) powiadomienie rodziców, c) zastosowanie konsekwencji, d) objęcie ucznia opieką psychologiczno – pedagogiczną – praca nad zmianą postawy ucznia, |
a) uczeń podejmuje efektywną pracę nad sobą w celu zmiany postawy, |
wychowawcy klas, pedagog szkolny, rodzice. |
REALIZACJA STRATEGII WYCHOWAWCZEJ
ZADANIE |
REALIZATOR |
CZAS REALIZACJI |
1. Wspieranie działań wychowawczych poprzez:
|
Dyrektor szkoły, nauczyciele, wychowawcy, pedagog,
|
na bieżąco |
2. Kierowanie wniosków do Sądu Rodzinnego 3. Współpraca z kuratorami sądowymi wg potrzeb. |
dyrektor szkoły, pedagog, wychowawcy |
na bieżąco |
4. Kontakt z rodzicami poprzez:
|
wychowawca, pedagog |
cały rok |
5. Motywowanie uczniów do uczęszczania na zajęcia poprzez nagradzanie 100 % frekwencji (punkty z zachowania). |
wychowawca |
cały rok |
6. Konsekwentna kontrola obecności uczniów podczas każdej godziny lekcyjnej. |
wychowawca |
cały rok |
7. Przygotowanie dla uczniów i rodziców aktualnej oferty zawierającej wykaz instytucji wspierających rozwój dziecka i świadczących wszelką pomoc specjalistyczną. |
pedagog |
według potrzeb |
Programy wychowawczo-profilaktyczne prowadzone są przez wychowawcę i pedagoga szkolnego na lekcji wychowawczej. Podczas zajęć wykorzystuje się następujące programy profilaktyczne:
1.„ Jak żyć z ludźmi” – program profilaktyczny dla młodzieży MEN.
2. „Spójrz inaczej”, „Spójrz inaczej na agresję” – program zajęć wychowawczo- profilaktycznych A. Kołodziejczyka.
3. „Program 7 kroków” proponowany przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
4. „Gry i zabawy interakcyjne” – program dla prowadzących grupy wg K. W. Vopel’a.
5. „Znajdź właściwe rozwiązanie” Ogólnopolski Program Profilaktyczny.
W Gimnazjum nr 2 im. M. Bobrzeckiej w Brzeszczach został powołany Zespół Wychowawczy szkoły, pracujący na każdym poziomie edukacyjnym: klasy I, II i III w ścisłej współpracy z pedagogiem szkolnym – koordynatorem Zespołu Interwencji Kryzysowej.
Zadaniem Zespołu Wychowawczego jest:
a) bieżąca diagnoza problemów wychowawczych danych poziomów klas oraz wysuwanie projektów rozwiązywania tychże problemów,
b) prowadzenie własnych informacji dotyczących życia społecznego szkoły,
c) przeprowadzanie ankiet w ważnych kwestiach związanych z życiem szkoły oraz środowiska.